Alev Deneyi

Elementler, yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılarak uyarılırlar. Uyarılmış enerji düzeyi kararsız hal olduğu için buradaki elementler temel enerji düzeyine dönmek istiyecekler Bunun içinde fazla enerjilerini farklı dalga boylarında ışın yayarak verirler.Göz bu ışınların belli dalga boyuna sahip olanlarını algılayabilir. Bu nedenle çıplak gözle ancak bazı elementlerin alevdeki renkleri izlenebilir. Bir platin tel ile bek alevinde karakteristik renkler veren IV. ve V. Grup katyonlar şunlardır.

Ba2+ (sarı –yeşil) Na+ (parlak sarı)
Ca2+ (tuğla kırmızısı) K+ (açık eflatun)
Sr2+ (karmen kırmızısı)

Katyon örnek çözeltisinde, bu katyonların alevdeki karakteristik renklerinin izlenebilmesi için bunların sistematik analiz ile ayrılması gerekir. Aksi takdirde girişimler nedeniyle bu renkler izlenemez. Sistematik analizde IV. grup katyonlar BaCrO4 , CaC2O4 ve SrSO4 şeklinde ayrılır. Bu tuzlar alev deneyini verebilecek uçuculukta değildirler. Bu nedenle bu tuzlar HCl ile çözülerek uçucu klorürleri haline dönüştürürler. Bir alev renginin oluşumu Ba2+ iyonu için aşağıdaki denklemlerle gösterilebilir.

Ba+ + 2 Cl- (çözeltide) -------> BaCl2 (platin tel üzerinde katı)
BaCl2 (katı) -------> BaCl2 (gaz)
BaCl2 (gaz) -------> Ba (atom) + 2Cl (atom)
Ba (atom) -------> Ba* (uyarılmış atom)
Ba* (uyarılmış atom) -------> Ba (atom) +hv (sarı yeşil renk)


Alev deneyi, bek alevinin en sıcak olduğu içteki mavi koninin tepe noktasında yapılır. Bu test için cam baget ucuna tutturulmuş 2-3 cm boyunda platin (Pt) tel kullanılır. Kullanılmadan önce platin tel, derişik HCl çözeltisine daldırılıp alevin en sıcak bölgesine tutularak temizlenmelidir. Temizlenmiş platin tel alev testi yapılacak katyon çözeltisine daldırılır ve alevin rengi izlenir.

V. grup katyonlarından Na+ ve K+ iyonları bir arada bulunursa sodyumun parlak sarı rengi, potasyumun açık eflatun rengini kapatır. Bu durumda kobalt camı kullanılır. Kobalt camı, sodyumun yaydığı sarı renkli ışını absorpladığından potasyumun yaydığı eflatun renkli ışının izlenmesini sağlar. Bu nedenle potasyum iyonunun alev testi kobalt camından bakılarak yapılmalıdır.