Karbonhidrat Deney Raporu
KARBONHİDRAT DENEYİ-1
MONOSAKKARİT, DİSAKKARİT VE POLİSAKKARİTLERİN HİDROLİZİ
ORGANİK GIDA LAB.
EKİM,2013,İSTANBUL
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ
1. GİRİŞ
1.1.Karbonhidrat nedir?
Karbonhidrat; Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşan organik bileşiklere denilmektedir. Karbonhidratlar vucütta en çok bulunan üçüncü besin maddesidir. Açlık anında ilk tüketilen besin maddesidir. Yapıtaşları glikozdur.Karbonhidrat insan ve hayvan vücudunda glikojen olarak, bitkilerin yapısında nişasta ve selüloz olarak bulunmaktadır.
Vücudumuz bütün besinlerden farklı oranlarda enerji elde etmektedir. Bununla birlikte, enerji ihtiyacımızı karşılayan en temel besin maddesi karbonhidratlardır. 1 gram karbonhidrattan 4 kalori enerji elde edilir. Normal günlük enerji ihtiyacının ortalama %55-65'i karbonhidratlardan sağlanmaktadır.
1.1.1.Monosakkarit
Daha basit şekle hidrolize olamayan karbonhidratlardır. Bunlar, sahip oldukları karbon atomlarının sayısına bağımlı olarak triozlar, tetrozlar, pentozlar, heksozlar, heptozlar ve oktozlar şeklinde ve aldehid yada keton gruplarının bulunup bulunmamasına bağımlı olarak aldozlar veya ketozlar şeklinde alt gruplara bölünebilir.
Monosakkaritler renksiz,kristalli yapılardır;suda çözünürler,fakat nonpolar çözücülerde çözünmezler.Monosakkaritlerin çoğu tatlıdır.
Monosakkaritler yarı asetal veya yarı ketal olarak sıklıkla siklik formda bulunur.Çözeltide kolaylıkla hidroliz olurlar.Aldozlar Benedict çözeltisi ile kolaylıkla yükseltgenirler.Bu nedenle aldozlar indirgen şekerlerdir.
1.1.2.Disakkaritler
Monosakkaritler moleküllerinin 2 tanesinin dehidrasyon sentezi sonucu; bir birlerine glikozit bağı ile bağlaması sonucu oluşan şekerlerdir. Disakkaritler oluşurken dehidrasyon sentezi kullanıldığından su molekülleri de açığa çıkar. Disakkaritleri meydana getirmek için biraraya gelen monosakkaritler iki şekilde bağlanabilirler. Bir monosakkaridin karbonil grubu, diğer bir monosakkaridin alkol grubu ile bağlanabilir. Bu bağ tipi maltoz tip bağ adını alır. Maltoz ve laktozda bu tip bağ vardır. Diğer şekilde ise bir monosakkaridin karbonil grubu diğer bir monosakkaridin karbonil grubu ile bağlanabilir. Bu tip bağa da trehaloz tip bağ adı verilir. Trehaloz ve sakkarozda bu tür bağ vardır. Maltoz tip bağa sahip disakkaritlerde aktif şeker gruplarından birisi serbest olduğundan indirgeyici özellik gösterirler.
Genel olarak şöyledir: Monosakkarit + Monosakkarit → Disakkarit + Su. Tepkimede gördüğünüz monosakkaritler aynı cinsten olabileceği gibi, farklı cinsten de olabilirler.
Bazı disakkaritler şunlardır:
Glikoz + Glikoz = Maltoz + Su
Glikoz + Fruktoz = Sakkaroz + Su
Glikoz + Galaktoz = Laktoz + Su
1.1.3.Polisakkaritler
Glikozidik bağ ile birleşmiş yüzlerce-binlerce monosakkaridin polimerleridirler. Polisakkaridlerin bir görevi enerji deposu makromolekül olmalarıdır ki hidroliz olması gerekir. Diğer polisakkaridler hücre ya da organizma için yapı materyalleri olarak hizmet ederler.
Glikojen: Hayvanların depo polisakkaritidir
Nişasta: Bitkilerde depo polisakkariddir
Selüloz : Dünyada en çok bulunan organik bileşik; yapısal polisakkarid.
2.DENEYSEL PROSEDÜR
2.1. KULLANILAN MALZEMELER
- Ksiloz
- Laktoz
- Glukoz
- Sükroz
- Fruktoz
- Nişasta
- Fehling A çözeltisi
- Fehling B çözeltisi
- Hot plate
- Beher
- Deney tüpü
- Pipet
- Pastör pipeti
2.2.İŞLEM BASAMAKLARI
1) Deney tüplerine 2 pastör pipeti fehling A ve 2 pastör pipeti Fehling B çözeltileri hazırlanır.
2)6 ayrı tüpe 6 adet numune konur ve 5 ml destile suda çözündürülür.
3)6 adet tüpe fehling A ve fehling B çözeltileri 5 ml karıştırılır.
4)Daha sonra çözünen numuneler,sırası ile fehling A ve fehling B karışımının olduğu tüplere konur.
5)Oluşan karışımlar su banyosunda ısıtmaya bırakılır ve süre takip edilmeye başlanır.
6)2. ve 8. Dakikalardaki değişimler not edilir.
3.BULGULAR VE TARTIŞMALAR
Oluşan Sonuçları şu şekilde değerlendirmek mümkün;
- 2. Dakikada renk değişimine uğrayan numuneler monosakkarittir.Çünkü hızlı bir şekilde hidroliz olup,yükseltgenmişlerdir.(Kiremit kırmızı renge dönüşmüştür.)
- 8.dk. sonunda disakkarit olan laktozda renk değişimi oldu,buda demek oluyor ki laktozdaki monosakkaritlerden sadece bir tanesi bağ oluşumuna katıldığı için bu disakkarit indirgen şekerdir,diyebiliriz.
- Asetaller asit çözeltilerinde hidroliz olmalarına rağmen baz çözeltilerinde hidroliz olmazlar. Disakkaridler bazik olan Benedict çözeltisinde parçalanmazlar.
[IMG]file:///C:/Users/hp/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.jpg[/IMG]
4.SÜKROZUN HİDROLİZİ ANALİZİ
Sofra şekeri. Şeker kamışı veya şeker pancarından elde edilir. Glikoz ve früktozdan oluşan bir disakkarittir. Sükroz asitlerle veya invertaz enzimi ile kolayca hidrolize olur ve invert şekere dönüşür. İndirgeyici özelliğe sahip olmayan bir disakkarit olan sükrozun asit veya enzimle hidrolizden sonra indirgeyici özellik kazandığını göstermek amacıyla yapılan bir deney.
5.DENEYSEL PROSEDÜR
5.1.KULLANILAN MALZEMELER
- Sükroz
- Deney tüpü
- Derişik HCl
- %15’lik NaOH
- Fehling A ve Fehling B
- Pastör pipeti
- Sıcak su banyosu
5.2.İŞLEM BASAMAKLARI
- Destile su ile çözünmüş sükrozu derişik HCl ile karıştırıp 2dk.sıcak su banyosunda ısıtıyoruz.
- Isınınan karışıma Fehling A, Fehling B ve %15’lik NaOH çözeltilerini ilave ettikten sonra 5 dk. Sıcak su banyosunda ısıtıp sonucu gözlemliyoruz.
[IMG]file:///C:/Users/hp/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image004.jpg[/IMG]
6.BULGULAR VE TARTIŞMALAR
Oluşan sonucu şu şekilde değerlendirmek mümkün;
- Bazı dissakkritler bazlarla tepkimeye girmez iken asitlerle tepkimeye girebilirler.Sükroz bunlardan biridir.
- Asit ile karıştırılıp ısıtıldıktan sonar baz ile nötürleştirilen sakkarozun fehling deneyini müspet verdiği görülür.
- Asitle ısıtma sırasında sakkaroz glikoz ve früktoz moleküllerine parçalandığından (Hidroliz) redükleyici özellik kazanır.
7.SONUÇ
Yapılan deneylerde görülüyor ki; Monosakkaritler fehling çözeltisi ile cok kolay yükseltgeniyolar.Ancak aynı şey disaaritler ve polisakkaritler için geçerşi değil.Bazı disakkaritler baz ile tepkimeye girmezler.Bunun yerine asitlerle ısıtılır ve daha sonar bazlarla nötrlenerek fehling çözeltisinde yükseltgenebilirler.Polisakkaritler ise hiçbir şekilde tepkimeye girmediler.
8.KAYNAKÇA
Prof. Dr. Fidanc1 - Karbonhidratlar (ziyaret tarihi:13.10.2013)
Deney föyü (ziyaret tarihi:13.10.2013)
Karbonhidrat Nedir? Karbonhidrat Anlamı ve Hakkında Bilgi (ziyaret tarihi:13.10.2013)
Monosakkaritler nelerdir? - Cevaplanmış (ziyaret tarihi:13.10.2013)